Page 15 - ประวัติสร้างเมืองกาฬสินธุ์ Kalasin History
P. 15
10 ประวัติศาสตร์การตั้งเมืองกาฬสินธุ์
เมื่อถึงปี พ.ศ. 2345 พระยาไชยสุนทร (เจ้าโสมพะมิต) มีอายุ
70 ปี ด้วยเหตุเพราะชราภาพ หลงสติ จึงได้มอบราชการเมืองให้ท้าวหมาแพง
(หลาน) ซึ่งเป็นบุตรท้าวอุปชา เป็นผู้ว่าการงานเมืองกาฬสินธุ์สืบต่อมา
กำรปกครองของหัวเมืองกำฬสินธุ์
ระบอบการปกครองของหัวเมืองกาฬสินธุ์ได้น้าเอาแบบอย่างการ
ปกครองของกรุงศรีสัตนาคนหุตล้านช้างเวียงจันทน์ มาใช้ในการปกครอง
บริหารบ้านเมือง โดยจัดสรรต้าแหน่งทางการปกครอง ดังนี้
1) คณะอาญาสี่ กลุ่มข้าราชการชั้นสูง ประกอบด้วย เจ้าเมือง
อุปฮาด ราชวงศ์ ราชบุตร มีอ้านาจหน้าที่ดังต่อไปนี้
เจ้าเมือง เป็นผู้มีอ้านาจและสถานภาพสูงสุดในเมืองมีหน้าที่
บริหารหรือสั่งการข้าราชการทั้งปวง เป็นผู้บังคับบัญชากรมการเมือง
ท้าวเพีย และข้าราชการในเขตการปกครองของตน รับผิดชอบในการ
ขจัดทุกข์บ้ารุงสุขแก่ราษฎรทั่วเขตแขวงในเมืองของตน
อุปฮาด เป็นต้าแหน่งรองลงมาจากเจ้าเมือง หรือเป็นผู้ช่วยของ
เจ้าเมือง ท้าหน้าที่ปฏิบัติราชการแทนเจ้าเมืองเมื่อเจ้าเมืองไม่อยู่ หรือเมื่อ
ต้าแหน่งเจ้าเมืองว่างลง นอกจากนั้นยังท้าหน้าที่เป็นที่ปรึกษาของเจ้าเมือง
รวบรวมบัญชีส่วย ส้ามะโนครัวเลกไพร่สมสังกัดก้าลังของเมือง เร่งรัด
กรมการในต้าแหน่งรองลงไปให้เก็บส่วยจากเลกไพร่ส่งเมืองหลวง เป็นผู้สั่ง
การให้เลกไพร่เข้ารับราชการทหารในคราวที่มีศึกสงคราม ตลอดจนแนะน้า
ตักเตือนกรมการผู้น้อยให้ปฏิบัติตามหน้าที่
ราชวงศ์ ต้าแหน่งนี้โดยนัยแล้วหมายถึง ญาติวงศ์ของเจ้าเมือง
มีหน้าที่พิจารณาตัดสินคดีความสอบสวนหรือไต่สวนอรรถคดีความต่าง ๆ
ในเขตเมืองของตน
