Page 16 - ประวัติสร้างเมืองกาฬสินธุ์ Kalasin History
P. 16
ประวัติศาสตร์การตั้งเมืองกาฬสินธุ์ 11
ราชบุตร ตามนัยชื่อต้าแหน่งหมายถึง บุตรเจ้าเมือง แต่อาจเป็น
เครือญาติของเจ้าเมือง อุปฮาด ราชวงศ์ มีหน้าที่ช่วยราชการเมืองตามที่
ได้รับมอบหมายและดูแลการท้าไร่ท้านาของราษฎรในเขตเมืองของตน
2) คณะผู้ช่วยอาญาสี่
ประกอบด้วยต้าแหน่งท้าวผู้ใหญ่ 4 ต้าแหน่ง คือ ท้าวสุริยะหรือ
ท้าวขัตติยะ ท้าวสุริโย ท้าวโพธิสาร และท้าวสิทธิสารหรือท้าวอินทิสาร
มีหน้าที่ช่วยงานราชการของอาญาสี่ การบริหารบ้านเมืองและเป็น
ผู้บังคับบัญชาแผนกต่าง ๆ ของเมืองตามที่เจ้าเมืองมอบหมาย
3) ชื่อบ้านขางเมือง
ต้าแหน่งต่าง ๆ ที่เป็นกลไกลส้าคัญในการบริหารบ้านเมืองด้าน
ต่าง ๆ ต้าแหน่งระดับนี้เรียกว่า เพียผู้ใหญ่ ประกอบด้วยต้าแหน่งส้าคัญ ๆ
ดังต่อไปนี้
เมืองแสน มีหน้าที่คุมก้าลังเลกไพร่หรือกิจการด้านทหารของเมือง
เมืองจัน มีหน้าที่บังคับบัญชาข้าราชการฝ่ายพลเรือนทั้งปวง
เมืองกลาง มีหน้าที่บริหารงานทั่วไปและเป็นผู้ตัดสินคดีความ
เมืองขวาและเมืองซ้าย มีหน้าที่ดูแลรักษาพัสดุของเมืองตลอดจน
หน้าที่เก็บส่วยและการสักเลกไพร่
เมืองคุก เมืองฮาม และเมืองแพน มีหน้าที่ช่วยราชการบ้านเมือง
ร่วมกับ เมืองขวา เมืองกลาง และเมืองซ้าย ตลอดจนควบคุมผู้ต้องขังหรือ
นักโทษ
นาเหนือ นาใต้ มีหน้าที่จัดเสบียงขึ้นยุ้งฉาง เก็บเงินส่วยและอากร
ซาเนตร ซานนท์ ท้าหน้าที่เก็บหนังสือราชการของเมือง
เป็นเสมียนจดบันทึกข้อราชการและเป็นเลขานุการของเมืองจันและ
เมืองแสน
มหาเสนา มหามนตรี รับผิดชอบเกี่ยวกับการประกอบพิธีกรรม
ต่าง ๆ เช่น พิธีถือน้้าพิพัฒสัตยาประจ้าปี เป็นต้น
